I. Genel Olarak
Polislik, doktrinde kendine özgü kural, sembol ve ritüelleri olan bir disiplin mesleği olarak ifade edilmiştir. Polis memurunun meslekten çıkarılması ise ilgili kurum tarafından alınan bireysel idari işlem olarak ifade edilir. Söz konusu bireysel idari işlem; kanuni dayanağı, usulü ve gerekçeleri itibariyle oldukça önem arz etmektedir ki meslekten çıkarma bireyin hayatında ciddi sonuçlar doğuracak oldukça ağır bir işlemdir. Disiplin kurallarında amaç; önleme, düzeltme ve kurumsal düzenin korunmasıdır. Mesleğin onur ve saygınlığını etkileyebilecek tüm tutum ve davranışları kapsar.
Disiplin cezalarında;
– Ölçülülük esastır. Fiilin ağırlığı ile cezanın ağırlığı ölçülü olmalıdır.
– Savunma hakkı esastır. Savunma alınmadan ceza verilemez.
– Eşitlik esastır. Benzer fiillere benzer yaptırımlar uygulanır.
– Kanunilik esastır. İdarenin her fiilinin kanuni dayanağı olmak zorundadır.
Disiplin soruşturması ya da cezasının öznesi olan her polis memurunun hakları korunurken birazdan değineceğimiz hususlarla birlikte bu genel kurallara da dikkat edilmesi gerekir.
II. Mevzuat
Emniyet teşkilatında disiplin işlemlerinin dayanağı 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Kanunudur. Kanun’un 8. Maddesinin 6. Fıkrasında meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiiller sıralanmıştır. Bazıları şöyledir;
a) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak veya personel arasında bu yolda ayrım yapıcı tutum ve davranışlarda bulunmak.
b) Göreve çıkılmaması için propaganda yapmak, kışkırtmak, zorlamak, karar alınmasını sağlamak, alınan bu karara katılmak veya karar uyarınca göreve çıkmamak.
c) Amir ya da üstlerinin icraatına karşı çıkmak ve bu hareketi toplu hale dönüştürerek görev yapılmasını ya da göreve çıkılmasını engellemek, buna katılmak, katılmaya tahrik ya da teşvik etmek.
ç) Yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak.
d) Hizmetle ilgili her türlü dosya, kayıt, resmi evrak veya belgeyi ya da örneklerini yetkisiz kişilere vermek, verilmesini emretmek, verilmesine göz yummak.
III. Meslekten Çıkarma Cezasını Kim Verir?
Polis memurlarının meslekten çıkarma cezaları ile ilgili karar verecek merciler polislerin görev yaptıkları yer ile statülerine göre değişkenlik gösterir. Meslekten çıkarma cezasına karşı yapılacak itirazlarda karar verici birimin uygunluğuna dikkat edilmelidir. Örneğin;
– İl Emniyet Kadrosundaki Polis Memurlarına meslekten çıkarma cezası; İl Polis Disiplin Kurulu tarafından verilir.
– İl Emniyet Kadrolarındaki komiser yardımcısı, komiser ve başkomiserler hakkında meslekten çıkarma cezası; Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulu tarafından verilir.
III. Son Çare olarak Meslekten Çıkarma
7068 sayılı kanuna göre meslekten çıkarma cezasının bir alt disiplin cezası olarak 24 ay uzun süreli durdurma cezası düzenlenmiştir. Disiplin cezalarında ağır olan ceza son olarak uygulanmalı ve bir alt disiplin cezası tartışılmış olmalıdır. Bir alt disiplin cezasının verilmesi için;
– Disiplinsizliğin işleniş biçimi,
– Disiplinsizliğin işlendiği zaman ve yer,
– Disiplinsizliğin hizmete olumsuz etkisinin ağırlığı gibi durumlar göz önüne alınabilecek kıstaslar olacaktır.
IV. Meslekten Çıkarma Cezasında Zamanaşımı
7068 sayılı Kanuna göre işbu cezayı gerektirecek fiillerin işlenildiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde soruşturmaya başlanılmış ve 2 yıl içerisinde disiplin cezasının verilmiş olması gerekmektedir.
V. Savunma Hakkı
Meslekten çıkarma cezası istenen kişi; soruşturma evrakını incelemeye tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir. Disiplin amirince veya yetkili disiplin kurulu başkanı ya da görevlendireceği kurul üyelerinden biri tarafından ilgiliden savunma istenir. Savunma için verilen süre yedi günden az olamaz.
VI. İdari İtiraz
Disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına karşı, cezanın tebliğ edilmesinden itibaren on gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz, bir üst disiplin amirine yazılı olarak yapılır. İtiraz, yetkili merci tarafından otuz gün içinde karara bağlanır.
VII. Dava
Disiplin cezasına karşı 60 günlük süre içerisinde açılacak olan iptal davası ile hukuki süreç başlatılır.
Mesleğe geri dönebilmek için en önemli kısım hukuki sürecin doğru yürütülmesidir. Bu doğrultuda ilgili süreç içerisinde usuli bütün gereklilikler yerine getirilmelidir. Ağır bir hak kaybını önlemek için oldukça teknik ve ihtisaslaşma gerektiren bu konu ile ilgili uzman avukatlardan hukuki destek alınması tavsiye olunmaktadır. Cezanın iptali ve mesleğe geri dönüş için belirtilenle sınırlı kalmamak üzere her türlü husus göz önüne alınarak ilgili yol izlenmelidir.
VIII. Polis Disiplin Cezasına İtiraz Dilekçesi Örneği
İlgili disiplin cezalarına itiraz dilekçesi örneği belirlemek güçtür. Her türlü hukuki vakanın kendi içerisinde farklılıklar gözettiğini belirtmekle birlikte somut olayın tüm ayrıntıları göz önüne alınarak olaya özgü bir dilekçe hazırlanması gerekliliğini ifade etmeliyiz.
IX. Meslekten Çıkarılan Polis Başka Bir Kurumda Memur Olabilir mi?
Emniyet personelinin disiplin bakımından tabi olduğu hükümlerden 7068 sayılı Kanunda yer alan meslekten çıkarma cezası ile tecziye edilen personelin bir daha emniyet, jandarma ve sahil güvenlik teşkilatında çalışması engellenmekle birlikte bu cezanın, ilgilinin diğer kamu kurumlarına yeniden atanmasını engelleyici bir niteliği bulunmamaktadır. Bu durumdaki bir kişinin Devlet memuru olma vasfına haiz olması ve atanılacak kadroya dair diğer özel şartları taşıması kaydıyla, anılan kurumlar haricindeki kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuatı çerçevesinde Devlet memuru olarak istihdam edilmesinin mümkün olduğunu değerlendirmekteyiz.
Her hakkı saklıdır. Bu yazı içeriğinde yer alan bilgiler, eteysehukuk.com a atıf yapılmaksızın kullanılamaz. Atıf yapmadan, kısmen veya tamamen alıntı yapılması halinde ilgililer hakkında hukuki ve cezai yollara müracaat edilecektir.